Çağdaş Öğretmen Profili

Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, çağdaş öğretmen günümüz eğitim ihtiyaçlarına cevap verebilecek, 21. Yüzyılın bilgi teknolojisi toplumunda öğrencileri geleceğe hazırlayabilecek yeterlikte olmalıdır. Bu amaçla, bir çok niteliği bünyesinde bulundurabilmelidir.
Çağdaş öğretmen konu-alanına hâkim olmalı; konu-alanına giren kavram, ilke ve genellemeleri bilmeli, bunları diğer konu-alanlarıyla ve günlük hayatla ilişkilendirerek alanındaki gelişmeleri yakından izleyebilmelidir.
Öğrenci gelişimi boyutunda; öğrenciyi tanıma becerisine sahip olmalı, bireysel farklılıkları görebilmeli, öğrenci gelişimi ile öğrenmesi arasında bağ kurabilmeli,öğrenciyi güdüleyici etkinliklerde bulunabilmeli, sempatik olmalı, öğrencinin problemlerinin çözülmesinde yardımcı olabilmeli,fiziksel ve zihinsel yönden farklılığı olan öğrencilerin eğitim öğretimlerine devam edebilecekleri tedbirleri ve çevrenin öğrenciyi olumlu yönde etkilemesini sağlayıcı tedbirleri alabilmelidir.
Öğretimi plânlama boyutunda; ders etkinliğini nasıl plânlayacağını bilmeli, plânlarını hazırlarken diğer öğretmenlerle bilgi alış verişinde bulunabilmeli ve olası değişik durumlara karşı plânlarını esnek tutabilmelidir. Çağdaş bir öğretmen öğretim hedef davranışlarını saptayabilmeli ve öğretim yöntemlerini belirleyebilmelidir. Eğitim öğretim araçlarından yeterince yararlanmalıdır. Öğrencide anlamlı ve kalıcı öğrenmeyi sağlamalı, onları düşünmeye ve araştırmaya sevk etmeli, onların kendi kendisini değerlendirmesini sağlayacak yöntemleri kullanabilmeli ve onlardan aldığı geribildirimler doğrultusunda kendi etkinliklerini düzenleyebilmelidir. Çağdaş öğretmen eğitimi öğrenci merkezli kılabilmeli, öğrencilerin bilgi, tutum ve beceriye ilişkin durumlarını önceden belirlenmiş ölçütlere göre değerlendirebilmeli, bunu yapabilmek için de ölçme ve değerlendirme tekniklerini bilmelidir. Değerlendirme sonuçlarını öğrenci, veli ve diğer öğretmenlerle paylaşabilmeli,bu sonuçları öğrenci başarısının arttırmada kullanabilmeli ve öğrencinin başarısını takdir edebilmelidir. Ayrıca eğitim etkinliklerinin her kademesinde öğrenci, veli ve diğer öğretmenler ile sürekli işbirliği içinde bulunabilmelidir.
Öğretim stratejileri boyutunda çağdaş bir öğretmen, öğreteceği konunun özelliklerine göre öğretim yöntem ve tekniklerini kullanabilmeli, eğitim ortamını daha verimli hale getirmek için kendine özgü taktikler geliştirebilmeli ve bilgi iletişim teknolojisinden yararlanabilmelidir. Çağdaş bir öğretmen, öğrencilerine bilimsel yöntemi öğretmeli ve onları, karşılaştıkları problemleri bilimsel yolla çözebilecek duruma getirebilmelidir.
Sınıf içi etkinliklerde çağdaş bir öğretmen öğrencileri ile sağlıklı iletişim kurabilmeli, öğrenme ortamını öğrencilerin ve konuların özelliklerine uygun hale getirebilmeli, öğrencilerin derse aktif katılımını sağlayabilmelidir. Ayrıca, ders sırasında etkili ve akıcı bir konuşmaya sahip olmalı, zamanı, tahtaya ve eğitim öğretim araç-gereçlerini verimli ve etkili bir biçimde kullanabilmeli,jest, mimik ve vücut hareketlerinde ölçülü olabilmelidir.
Meslekî gelişimde çağdaş öğretmen, sorumluluklarını ve özlük haklarını, mesleği ile ilgili kanun, yönetmelik ve tüzükleri ve bilgi toplumu içindeki yerini ve önemini bilmelidir. Mesleği ile ilgili etkinlikleri izlemeli, buradan elde ettiği bilgi ve becerileri kendini yenilemede kullanabilmelidir. Bunun yanında, okulun yapısını ve işleyişini bilmeli, okulun toplum içindeki yerini ve önemini kavrayabilmelidir. Ayrıca, öğrenci ve velilerle ilgili özel bilgileri gizli tutmalıdır.
21. yüzyılın ihtiyaç duyduğu çağdaş öğretmen, sosyal ve çevresel boyutla ilgili olarak, okuldaki sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerin hazırlanmasında etkin rol almalı, okul ile diğer kurumlar arasında koordinasyonu sağlamalı ve eğitim sistemindeki aksaklıkları belirlenerek çözüm yolları önerebilmelidir.
Kişisel özellikler ile ilgili olarak da çağdaş öğretmen; giyim ve kuşamında dikkatli olmalı, yeni fikirler üretebilme yeteneğine sahip olmalı, kendine hâkim olup, soğukkanlı ve sabırlı olmalı, bir öğretmen olarak, diğer kişilere örnek olmalı, ön yargılı olmamalı, paylaşımcı olmalı,dikkatli, kararlı, hoşgörülü, yardımsever, uyumlu, esprili,sevecen ve güler yüzlü, sempatik, tarafsız, objektif,mesleğine bağlı olmalı, kendine güveni olmalıdır. Bilgi toplumunun ihtiyacını karşılayacak öğretmen sosyal duyarlılığa sahip olmalı, yeniliklere, gelişmeye ve eleştiriye açık olmalıdır. Çağdaş öğretmen serbest zamanını verimli bir biçimde değerlendirebilmeli, sürekli okuma alışkanlığına sahip olmalı, kültürel değerlerimizi koruyup geliştirebilecek ve güncel sorunları ulusal ve uluslar arası boyutta algılayabilecek bilince sahip olmalıdır. Bunların yayında, çağdaş bir öğretmen mesleğini ve çocukları sevmelidir.
21. yüzyılda Türk eğitim sisteminin ihtiyaç duyduğu çağdaş öğretmen, Atatürk ilke ve inkılâplarını benimsemiş, lâik ve demokratik, aynı zamanda devletine, milletine, dinine, örf ve adetlerine bağlı olmalı, çevresindekileri etkileyebilmeli, yönlendirip, ikna edebilmeli ama fikir ve ideolojilerin esiri olmamalıdır.
Yukarıda çizilen profile uyabilecek çağdaş öğretmen adayı, ilköğretim kademesinde alınacak temel bilgilerin yanında ilgi, yetenek ve ihtiyacına göre yapılacak yönlendirme ile öğretmen yetiştiren orta öğretim kurumlarına girmeli ve burada öğretmenlik mesleği ile ilgili bilgileri almalıdır. Buradan mezun olan öğretmen adayları ile isteğe göre diğer orta öğretim kurumlarından mezun olan adayların alan belirlemeye yönelik yapılacak ilgi envanteri, tutum ölçeği, yetenek ve zekâ testleri ve yerel sınavlar sonucunda yüksek öğretimde bir programa girmeleri sağlanacaktır. Alt yapısı (bina, araç ve gereç, donanım) yeterli fakültelerde alınacak uygulama ağırlıklı alan e eğitim dersleri öğretmen adaylarına verilecektir. Eğitim fakülteleri hem alan, hem de eğitim derslerini verebilecek yeterlikte olmalı, bu fakültelerde görevli öğretim elemanları da pedagojik formasyona sahip, hem alan hem de eğitim konularında yeterli bilgiye sahip olmalıdır. Yüksek öğretimden, yapılacak yeterlik sınavları sonucunda mezun olacak çağdaş öğretmen adayları, Millî Eğitim Bakanlığı’nın yapacağı nitelik belirlemeye yönelik yeterlik sınavları sonucunda öğretmenliğe alınmalıdır. Kuruma giren aday öğretmen, her ilde kurulacak Millî Eğitim Akademilerinde alacakları sağlıklı stajyerlik eğitimlerinden sonra göreve başlamalıdır. Çağdaş öğretmenin gelişimini takip edebilmek ve eğitim ihtiyaçlarını belirleyebilmek için sürekli değerlendirme yapılmalı ve yenilikleri izleyebilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde periyodik olarak en az 5 yılda bir hizmet içi eğitim etkinliklerine alınmalıdır. Ayrıca, çağdaş öğretmenin daha verimli çalışabilmesi için gerekli olanaklar oluşturulmalıdır.(ekonomik durumun iyileştirilmesi, özlük hakların geliştirilmesi, öğretmenlik mesleğinin toplumsal statüsünün yükseltilmesi vb.)